کیست مویی(سینوس پیلونیدال)

در بعضی از نواحی بدن که بصورت طبیعی چین وچروک وجود دارد،یک نوع عفونت (که معمولا حاوی مو بوده)اتفاق میفتد که می تواند خود را به صورت آبسه یا یک کانون ترشح کننده ی عفونت نشان دهد.شایعترین محل بیماری مویی (که به سینوس یا کیست مویی یا پیلونیدال شناخته میشود.)در پایین تر از کمر و در ناحیه ی چین بین دو سُرِین (باسن)اتفاق می افتد.


 

علت ایجاد شدن سینوس پیلونیدال کاملاً شناخته شده نیست،ولی عوامل متعددی مثل وراثت، چاقی، عدم رعایت بهداشت، پرمویی بدن، عرق کردن زیاد،مشاغلی که نیازمند نشستن طولانی مدت باشند؛روی آن تاثیر دارند.

به طور کلی آسیب و عفونت های ریشه موو همچنین آناتومی و شکل ناحیه نشیمنگاه میتواند منجر به تغییر شکل مو و برگشت آن به داخل شده و یک کیسه حاوی مو در زیر پوست ایجاد شده که با یک یا چند سوراخ به سطح بدن ارتباط دارند که ترشحاتی از این سوراخ ها خارج میشود که گاهی منجر به ایجاد رنگی شدن لباس زیر میشود و در بعضی از مواقع یک یا چند مو در سوراخ دیده میشود ویا گاهی سوراخ مسدود شده وبه علت ایجاد عفونت در کیسه(کیست)فرد دچار درد شدید وگاهی تب میشود.در بعضی از بیماران،خارج شدن ناگهانی چرک و خون از ناحیه ی نشیمنگاه دیده می  شود.

sinus-pilonidal-1

درمان:

قبل از درمان این بیماری باید به این نکته دقت داشت که گاهی بیماری های دیگری خود را به شکل کیست هایی مویی نشان می دهند که از جمله آن میتوان به عفونت ها و بیماری های پوستی آن ناحیه اشاره نمود.از طرف دیگر گاهی فیستول های مقعدی نیز همین علائم را دارند و با سینوس مویی اشتباه می شوند.بنابراین بیمار لازم است که توسط پزشک ماهر و مجرب و آشنا به بیماری های مرتبط آن نواحی ویزیت گردد.

درمان در مواقع درد شدید و آبسه، تخلیه ی فوری ناحیه ی آبسه است و معمولا درمان دارویی به تنهایی موثر  و کافی نمیباشد.

ولی در مورد ترشح از ناحیه،درمان قطعی جراحی است (که شامل تخلیه و برداشتن ضایعه است)میباشد.

جراحی به چند روش انجام می شود:

الف)برداشتن ضایعه و باز گذاشتن زخم:

در این روش زخم بیمار بازگذاشته میشود و به صورت منظم تمیز میشود و باید بیمار طبق یک برنامه مشخص ویزیت گردد.در این روش عود(برگشت بیماری)دیده می شود،اما میزان آن زیاد نیست.ولی دوره ی مراقبت از زخم کمی طولانی است؛وبعد از خوب شدن،محل زخم ظاهر خوبی ندارد.

ب)برداشتن زخم و بستن زخم:

۱-بستن زخم میتواند به صورت ساده و اولیه باشد.در این روش معمولاعود(برگشت بیماری)بالا است.

۲-بستن زخم میتواند به صورت استفاده از فلاپ باشد،که به این معنا است که محل زخم با بافتهای کنار زخم که حاوی عروق مناسبی باشند،پوشانده شود و اگر این کار با طراحی مناسب انجام گیرد،ظاهر و شکل زخم به صورت مطلوبی خواهد بود.

قبلا عقیده اکثر جراحان این بود که اگر زخم باز گذاشته شود،میزان عود بیماری کم خواهد بود؛اما پژوهش های جدید آشکار کرده است که در روش هایی که زخم بسته میشود،میزان عود بیماری از حالت باز گذاشتن آن بیشتر نیست.لذا بدیهی است که جراحان کولورکتال با استفاده از انواع روشها تلاش میکنند که زخم بیمار بسته شود و باز نماند.

شقاق(فیشر)چیست؟

یکی ازعلل شایع درد ناحیه مقعد شقاق (فیشر) مقعدی است. شقاق یک پارگی در ناحیه مقعد است که میتواند به علت عبور مدفوع  با قوام سفت یا اسهال (بخصوص اسهال هایی که طول کشیده اند)، باشد. شقاق معمولا در ناحیه ی عقب و یا گاهی در جلوی مقعد اتفاق میفتد.


علائم: 

درد موقع اجابت مزاج که گاهی حتی تا مدت زمانی بعد از اجابت مزاج باقی میماند و فرد مبتلا به شقاق ترس از رفتن به دستشویی و اجابت مزاج را پیدا میکند.  خونریزی یکی دیگر از علائم است که معمولا شدید نبوده و گاهی فقط اثر خون بر روی دستمال توالت و لباس زیر مشهود است.

 

قبل از درمان شقاق  حتما باید از تشخیص شقاق مطمئن شد. لذا باید یک پزشک که در مورد شقاق تجربه دارد، بیمار را معاینه نماید. زیرا از طرفی درمان شقاق زمان بر و گاهی طولانی است و از طرف دیگر بیماری هایی نظیر سرطان ناحیه مقعدی ، یا آبسه  مقعد نیز میتوانند علائمی مشابه شقاق داشته باشند.

یک نکته ی دیگر در درمان شقاق که قابل توجه است؛ آن است که،گاهی اوقات بیماری های دیگری در ناحیه مقعد و روده میتوانند در ایجاد شقاق و یا درمان آن تاثیر داشته باشند، که لازم است همزمان با درمان شقاق ، آن موارد نیز تحت کنترل قرار گیرد.

شقاق

درمان:

شقاق(فیشر) بر اساس زمان به دو دسته ی حاد و مزمن تقسیم میشود.

درمان شقاق دو قسمت اصلی دارد، درمان طبی و درمان جراحی. در اکثریت مواقع شقاق به درمان طبی پاسخ بسیار مناسبی می دهد.

 

الف- درمان طبی

درمان طبی شامل موارد زیر است:

  1. کنترل رژیم عذایی (به مبحث محتوی فیبر در مواد غذایی رجوع کنید)

  2. استفاده از مواد یا دارو هایی که موجب افزایش حجم مدفوع شده و یا باعث نرم شدن آن شوند.

  3. نشستن در لگن آب گرم، دربعضی از افرادکمک کننده در کنترل درد میباشد.

  4. استفاده از ضد دردهای موضعی بخصوص قبل از اجابت مزاج

  5. استفاده از دارو های موضعی مثل نیتروگلیسیرین،دیلیتیازم،نیفیدیپن،آرژنین،بتانکول

  6. استفاده از ضد التهاب های موضعی یا خوراکی

  7. تزریق سم بوتولینیوم(بوتاکس)

 

ب- درمان جراحی

درمان جراحی شامل موارد زیر است:

  1. برداشتن زخم شقاق

  2. قطع قسمت ضخیم شده عضله اسنفکتر مقعد که از بهبودی شقاق جلوگیری میکند.قطع قسمت ضخیم شده را میتوان با تیغ جراحی یا استفاده از امواج (مثل لیزر) انجام داد.این روش ها نسبت به هم ارجحیتی ندارند.

درمان بواسیر (همورویید)

درمان بواسیر (همورویید) شامل درمان های طبی و دخالت درمانی است.


*درمان طبی شامل جلوگیری از ایجاد یبوست (مثل مصرف مناسب آب و مایعات، اضافه کردن فیبر به غذا و نرم کردن مدفوع) و اجتناب از زور زدن زیاد است.  *به مطلب درمان یبوست رجوع شود*

مصرف دارو های موضعی در برطرف کردن بیماری بواسیر (همورویید) معمولا بی اثر هستند.

*دخالت های درمانی شامل موارد زیر است:

  1. بستن بواسیر با باند های کشی

  2. انعقاد بواسیر با نور مادون قرمز یا لیزر (عکس فوق)

  3. تزریق مواد داخل بواسیر

  4. جراحی و برداشتن بواسیر

برداشتن بواسیر به روش جراحی به چند روش انجام میشود که شامل استفاده از بخیه های قابل جذب یا استفاده از استاپلر (دستگاه منگنه) است.

عوارض:

*دو دسته عارضه وجود دارد:  1-عوارض شایع و زودرس   2-عوارض ناشایع و دیررس

عوارض شایع و زودرس شامل:

  • درد که معمولا به مسکن پاسخ میدهد
  • احتباس ادراری که موجب استفاده از سوند ادراری میشود
  • تجمع و گیر کردن مدفوع که معمولا با استفاده از داروهای ملین و کم کردن درد و اضطراب بهبود می باید.
  • خونریزی که معمولا خفیف است و گاهی خونریزی در ۷ تا ۱۰ روز بعد از جراحی اتفاق می افتد
  • عفونت ناحیه عمل

 

عوارض با شیوع کمتر و دیررس شامل:

  • بی اختیاری نسبت به گاز و بی اختیاری نسبت به مدفوع

  • تنگی مقعد

  • خارج شدن مخاط روده از ناحیه مقعد

 

توصیه درمانی:

*توصیه من به درمان بواسیر ابتدا استفاده از درمان طبی است در موارد بواسیر با درجه های پایین استفاده از انعقاد بواسیر با استفاده از اشعه مادون قرمز یا اشعه لیزر است.

این اقدامات در مطب و درمانگاه قابل انجام است و نیاز به بستری در بیمارستان نمیباشد و بعد از انجام آن بیمار میتواند به کار های روزمره خود برگردد. عوارض این روش بسیار کم بوده و معمولا درد بعد از عمل ندارند.

*در مواردی که بواسیر بزرگ باشد استفاده از دستگاه استاپلر (منگنه) بسیار موثر است.

در این روش زخم جراحی نداریم به همین خاطر خونریزی بعد از عمل معمولا وجود ندارد و مراقبت از زخم نیز لازم نیست.

*در مواردی که بواسیر بسیار بزرگ باشد و از ناحیه مقعد خارج شده باشد و یا همراهی بواسیر داخلی و خارجی و یا همراه بودن با شلی مخاط روده جراحی بواسیر پیشنهاد میگردد

 

 

 

همورویید(بواسیر)چیست؟

به طور طبیعی در ناحیه مقعد سه قسمت کوچک کیسه ای شکل به نام "پاکه همورویید" وجود دارد که بر روی کنترل گاز و مدفوع نقش دارند.


استعداد ژنتیکی، زور زدن زیاد موقع اجابت مزاج، زیاد شدن فشار داخل شکم و مدفوع خشک و سفت موجب بزرگتر شدن بواسیر (همورویید) میشوند که میتواند باعث خونریزی، بیرون زدن بواسیر (همورویید) از مقعد، ترشح از ناحیه مقعدی  و گاهی خارش مقعد شود.

*با توجه به محل قرار گیری بواسیر در ناحیه مقعدی ۲ نوع هموروئید داخلی و هموروئید خارجی وجود دارد.

خونریزی در داخل همورویید خارجی موجب درد شدید می شود.

*همورویید داخلی بر اساس خارج شدن آن از مقعد به ۴ درجه تقسیم میشود:

  • درجه یک همورویید از مقعد خارج نمیشود

  • درجه دو از مقعد خارج میشود و خود بخود جا میرود

  • درجه سه از مقعد خارج میشود و با دست جا میرود

  • درجه چهار حتی با دست نیز جا نمیرود

گاهی اوقات همورویید خود را به صورت همزمان هم داخلی و هم خارجی نشان میدهد.

همورویید

بیماری بواسیر یک بیماری شایع و پر دردسر است و معمولا خطرناک نیست ولی باید توجه داشت که بیماری های مهلک و خطرناک گوارشی گاهی خود را با خونریزی نشان میدهند. لذا تشخیص صحیح که با یک شرح حال گیری کامل و معاینه دقیق بدست می آید لازمه شروع درمان است.

از طرف دیگر گاهی بیماری بواسیر (همورویید) و دیگر بیماری های گوارشی به صورت همزمان بروز می نمایند لذا در سنین بالای ۴۵-۴۰ سال بررسی بقیه دستگاه گوارش الزامی است.

محتوای فیبر در مواد غذایی

 

برای بسیاری از مشکلات گوارشی غذاهای پر فیبر و گاهی اوقات محدودیت در فیبر اهمیت بسزایی دارد. دانستن فیبر مواد غذایی لازم است. در جدول زیر غذاهای پر مصرف و یا مهم آورده شده است.


میوه های پر فیبر میوه های کم فیبر میوه ها
آلو سیب پخته شده
 
تمشک
 
مرکبات(بدون پوست داخلی)
موز
سیب با پوست گلابی
خرما انگور
آب میوه

 

سبزیجات پر فیبر سبزیجات کم فیبر سبزیجات
اسفناج کلم
سیب زمینی کرفس
ذرت کاهو
کلم بروکلی کدو حلوایی
شلغم آب سبزیجات
لوبیا سبز بادمجان

 

غلات      پر فیبر غلات کم فیبر غلات
عدس آرد سفید
سبوس نان سفید
لوبیا قرمز چیپس ، پوره سیب زمینی
نخود ماکارونی
برنج قهوه ای
آرد کامل ذرت بو داده
ماء الشعیر

 

غذا های کم فیبر غذا ها
گوشت – غذا‌های دریایی
مواد لبنی – تخم مرغ
انواع مغز میوه ها
روغن ها

 

درمان یبوست

یبوست یکی از علائم شایع در بیماران با مشکلات گوارشی میباشد. یبوست دلایل متعددی میتواند داشته باشد که علاوه بر رفع علت ایجاد آن چندین اقدام میتواند در درمان علامتی یبوست نقش داشته باشد.


اقدامات زیر در درمان یبوست علاوه بر رژیم غذایی معمولی توصیه می‌شود:

  • روزانه حداقل ۱۰ لیوان آب بنوشید (مصرف چای صبحانه جزء این میزان مایع محسوب نمیشود)

  • سه قاشق غذاخوری پودر آسیاب شده سبوس گندم به همراه یک لیوان شیر یا یک کاسه کوچک ماست میل شود. جهت تحمل بهتر این روش ابتدا  روزانه یک قاشق غذاخوری شروع شده و سپس به تدریج آن‌را به سه قاشق برسانید. بهتر است این میزان مصرف را به دو نوبت صبح و عصر تقسیم نمایید. لازم به ذکر است عدم مصرف مایعات کافی زمانی که سبوس مصرف میشود یبوست را تشدید مینماید.

  • روزانه دو عدد میوه به علاوه گوجه یا خیار یا یک بشقاب سالاد میل نمایید. در صورتی که نتوان از این رژیم استفاده نمود(مثل افراد شاغل) چهار قاشق کشمش یا انجیر به همراه سه عدد میوه میل نمایید.

  • اگر سیب و موز بیشتر از یک عدد میل شود یبوست‌زا میباشند.

  • استفاده از نان های سبوس دار (سنگگ و بربری) توصیه میشود. در مورد بربری پودری که به نان چسبیده و حاوی سبوس است را از آن جدا نکنید!

  • در طول روز در حد امکان سبزیجات مصرف نمایید.

  • مصرف سیر،فلفل،هلو،گیلاس،آناناس،کیوی،زیره و الکل منجبر به التهاب موضعی شده و در بیماران یبوستی ممنوع هستند.

درمان‌های کمک کننده در اسهال

اسهال یکی از علائم بیماری های گوارشی مثل بیماری های التهابی روده(IBD) یا سندرم روده تحریک پذیر(IBS) میباشد.رعایت بعضی موارد به کنترل اسهال کمک مینماید:


اقداماتی که میتواند در کنترل اسهال کمک نمایند شامل موارد ذیل است:

  باید ها:

  • از مصرف سبوس (به هر شکل) خودداری نمایید.نان های تیره که حاوی سبوس هستند نیز مصرف نشوند.

  • سیب و موز به میزان بیش از یک عدد در روز و همچنین هویج بیشتر استفاده شود.
  • نان جو دو سر، لوبیا، سویا، زنجبیل، پیاز و سیر(حاوی پروبیوتیک هستند) مصرف شود. لازم به ذکر است در صورت وجود بی اختیاری پیاز و سیر استفاده نشود.

  • ماست به خصوص پروبیوتیک و دوغ کفیر استفاده شود.

  نباید ها:

  • از مصرف میوه ها با پوست و همچنین میوه هایی مثل انجیر، آلو و ریواس خودداری شود.

  • مصرف سیر، فلفل، کاری، سبزیجات تند مثل گشنیز توصیه نمیشود! فلفل دلمه ای ممنوعیتی ندارد.

  • آناناس،کیوی،گیلاس و هلو که کمی خاصیت سوزانندگی دارند توصیه نمیشود.

  • شیر و بستنی استفاده نشود.

  • از مصرف الکل و سیگار خودداری نمایید.

  • مواد حاوی کافئین (مثل شکلات، نوشیدنی های سیاه) چای و قهوه میتوانند اسهال را تشدید نمایند لذا حتی المقدور از مصرف آنها خودداری نمایید.

  • سوربیتول و مانیول (که در بعضی از آدامس ها نیز وجود دارند) مصرف نشوند.

  • ادویه‌جات به خصوص در بیماران دارای اوستومی مصرف نشود.

 

  توصیه ها:

  • بیمارانی که بی اختیاری مدفوع دارند حجم غذا را کاهش داده و وعده های مصرف را بیشتر نمایند و از مصرف سیگار و الکل به شدت خودداری نمایند.

  • در بیمارانی که نفخ دارند از مصرف آدامس، نوشیدنی به همراه غذا (به خصوص با نی) حبوباتی مثل لوبیا ، سویا، باقالا، و همچنین کلم، کشمش ، برگه آلو،موز،سبوس، فیبر زیاد، سس مایونز، حلیم، نوشابه های گاز دار، شیر و بستنی خودداری نمایند.
  • مصرف پودر پسیلیوم به میزان یک قاشق مربا خوری سرپُر، قوام مدفوع را افزایش داده و میتواند در کنترل اسهال نقش داشته باشد.

جراحی کولورکتال چیست؟

منظور از جراحی کولورکتال، انجام اعمال جراحی در ناحیه روده بزرگ (شامل: روده کور،روده بزرگ بالا و پایین رو،روده بزرگ عرضی،راست روده) و ناحیه مقعدی و ناحیه کف لگن میباشد.


این رشته یکی از قسمت های فوق تخصصی در زمینه جراحی عمومی میباشد. برای آموزش این رشته لازم است فرد ابتدا دوره جراحی عمومی را در دانشگاه های صاحب صلاحیت به پایان رسانده باشد و سپس یک و نیم تا دو سال دوره تحصیلات تکمیلی را در معدود دانشگاه های مادر بگذراند که در آن صورت به این فرد "کولوپروکتولوژیست" میگویند.

بیماری های شایع که در این زمینه مطرح میباشند شامل:

  1. سرطان های روده و مقعد

  2. بواسیر(هموروئید)

  3. شقاق (فیشر)

  4. آبسه ها و عفونت های ناحیه مقعدی

  5. فیستول مقعدی، مسائل مربوط به بی اختیاری مدفوع

  6. مسائل مربوط به اشکال در اجابت مزاج

  7. بیماری های التهابی روده

  8. و بیرون زدگی های روده از مقعد (پرولاپس) میباشد.

Instagram

عوامل موثر در بروز سرطان روده بزرگ

بروز سرطان کولون در انسان به صورت مولتی فاکتوریال (چند عاملی) میباشد. که بعضی از این عوامل شناسایی شده و ارتباط آن با سرطان شناسایی شده است

ادامه مطلب …